POCZĄTKI GMINY JAKUBÓW

W XV wieku ziemie wchodzące w skład gminy Jakubów leżały w Ziemi Czerskiej, która rozciągała się po obu stronach Wisły i stanowiła najdalej na południowy – wschód wysunięta cześć Mazowsza. Mazowsze nie wchodziło wówczas w skład Polski, ale jego władcy uznawali zwierzchność króla polskiego. W tym czasie obszary Ziemi Czerskiej położone na wschód od Wisły porastały duże i nieprzebyte puszcze. herbTeren był słabo zaludniony ze względu na bardzo trudne warunki dla osadnictwa, które skupiało się głównie nad rzeczkami i większymi strumieniami. Przeważały osady leśne. Poza tym ziemie wschodniego Mazowsza do połowy XV wieku były terenem licznych najazdów ze strony Litwinów, dopóki Litwa nie zaczęła szukać przymierza z Polska przeciw Krzyżakom. Duże znaczenie w tym czasie miał szlak handlowy z Czerska do Liwu. Gościniec ten prowadził przez Mińsk Mazowiecki i dalej przez tereny obecnej gminy Jakubów.

W 1471 roku brat Jakuba z Gościańczyc biskup płocki Ścibor przepisał mu testamentem “niemałą” kwotę z przeznaczeniem na budowę nowego kościoła parafialnego. Jakub postanowił zbudować kościół i jednocześnie założyć nową osadę. Wybrał miejsce 10 km na północny – wschód od Mińska na obszarze puszczy Szczytno w pobliżu traktu czerskiego u źródeł rzeki Czarnej. 12.XI.1473 roku Kapituła Poznańska zgodziła się na budowę kościoła, a cztery dni później, 16.XI, biskup Andrzej z Bnina wystawił na Kapitule Generalnej w Poznaniu przywilej erekcyjny kościoła w Jakubowie. Jakubów powstał zatem w 1473 roku. W kościele w Jakubowie zachowały się archiwalne zapiski dotyczące tego wydarzenia: “Dla prędszego wzniesienia osady (Jakub) ufundował w niej – w 1473 roku kościół parafialny, nadawszy mu dwa łany roli z łąkami, ogrodami dla zagrodników, lasami, budynkami dla plebana i wikarych, dyrektora szkoły i innych sług kościelnych”. Osadził w niej Jakub prawdopodobnie 6-8 kmieci, czyli gospodarzy. Oprócz nich w skład osady, jak wynika z cytowanego dokumentu, wchodził także: pleban i wikarzy, dyrektor szkoły, słudzy kościelni oraz zagrodniczy, co świadczy o tym, że Jakubów już od początku nie był małą wsią.

Nazwa miejscowości pochodzi od imienia założyciela, kasztelana czerskiego Jakuba. O jego osobie przypomina herb gminy Jakubów, który przedstawia Świętego Jakuba jako wędrowca oraz godło z herbu Prus III. Święty Jakub to patron założyciela Jakubowa, zaś herb Prus III jest herbem rodowym Gościańskich.

Accessibility